GIỚI THIỆU THƯ HÊBƠRƠ
Thư Hê-bơ-rơ là một thư rất quan trọng
và tôi đặt nó nằm cạnh với thư Rô-ma. Tôi không biết làm cách nào để nói hết sự
sáng chói, lạ lùng khi giới thiệu về thư tín này. Hê-bơ-rơ còn gọi là
Hi-bá-lai.
Có nhiều nhà giải nghĩa Kinh thánh tốt
đã để công khó nghiên cứu sách này, cho nên tôi quyết định trích dẫn lời của bốn
người, nói về sự quan trọng của thư tín Hê-bơ-rơ.
Trước nhất là G. Campbell Morgan
trong sách “Lời sau cùng của Đức Chúa Trời cho con
người” (God’s last Word to man)
Thư gởi cho người Hê-bơ-rơ
có một giá trị đặc biệt ngày hôm nay, bởi vì nó có sự hiểu biết rộng ri về Đấng
Christ một cách rõ nhất trong Tân ước. Để giải thích ý nghĩa tôi muốn nói, có một
tác giả nói rằng: Một trong những điều tốt nhất mà chúng ta có thể nói
về bản tánh tự nhiên của con người là điều này, bất cứ nơi nào trong hoàn cảnh
xảy ra mà nó thể giải quyết bởi một cá nhân ‘liều mạng
sống vì bạn hữu mình’, một người anh hùng nào đó sẽ đến sớm hay muộn và cống hiến
chính mình như là nạn nhân. Curtin chìm xuống vịnh của biển sâu, Socrates chết
vì rượu độc, còn Đấng Christ hiến chính Ngài trên đồi Calvary .
Tôi không có ý định thảo
luận dài, nhưng khi nói về chỗ của Đấng Christ trong liên hệ với tôi, tôi cảm
thấy có sự phạm thượng, khi nói sự so sánh Curtin và Socrates với Đấng Christ.
Sự đối chiếu chúng ta với Ngài, không những không hòa hiệp với sự trình bày của
Tân ước, nhưng cũng ám chỉ sự đối nghịch với những gì nó công bố liên quan đến
sự độc nhất của thân vị Ngài.
Tiến sĩ William
Pentingill, trong sách “Vào nơi thánh nhất, chỉ
cần học thư Hê-bơ-rơ” có sự nhấn mạnh khác trong lời mở đầu.
Từ A-đam đến Môi-se trải qua 2500 năm,
từ Môi-se tới Ma-la-chi trải qua 1100 năm, Đức Chúa Trời dùng tiên tri để nói với
con người. Nhưng cuối 3600 năm sự khải thị của Đức Chúa Trời chỉ có một phần.
Sau 400 năm yên lặng, khi mà thời gian đầy trọn, Đức Chúa Trời ban Con Ngài đến
thế gian, và qua Con Ngài, sự khải thị của Đức Chúa Trời được trọn vẹn.
Tôi xin trích dẫn đến
lời giới thiệu thứ ba về thư tín Hê-bơ-rơ. Nó đến từ một sách rất hay, viết bởi
E. Schuyler English với đề tựa “Nghiên cứu trong thư
Hê-bơ-rơ”.
Thư tín Hê-bơ-rơ là một trong những
sách quan trọng nhất trong Kinh thánh Tân ước, nó chứa đựng nhiều giáo lý cao của
đức tin Cơ-đốc-giáo. Nó cũng là một sách rất hợp lý và rất đẹp. Khi đọc sách
này chúng ta thở không khí của thiên đàng. Khi nghiên cứu về sách này chúng ta
tiếp nhận được thức ăn thuộc linh mạnh mẽ. Khi ở trong sự dạy dỗ của thư tín
này sẽ dẫn chúng ta đến sự trưởng thành trong sự hiểu biết các lẽ thật Cơ-đốc-giáo
và của chính Đấng Christ. Thư tín này dẫn chúng ta đến sự trọn vẹn.
Một lời
phát biểu nữa,
Đề tài của thư Hê-bơ-rơ, là sách duy
nhất trong Kinh thánh Tân ước mà Chúa Giê-xu trình bày trong chức vụ Thầy Tế Lẽ
thượng phẩm, là Đấng Christ vinh hiển, là Con của Đức Chúa Trời và Con Người.
Giờ đây tôi trích dẫn đến tác giả thứ
tư, Công tước Robert Anderson trong sách “Thư tín
Hê-bơ-rơ trong sự sáng của mô thức” (The
Hebrews in the light of types). Khi chúng ta tìm hiểu qua thư này, tôi tin rằng
tôi sẽ nhấn mạnh điều mà tác giả nhấn mạnh, và tôi tin rằng lời giới thiệu này
sẽ làm sáng tỏ ý tưởng.
Khi tuyên bố hội thánh trên đất là “cây nho thật”, đó là lời ngạo mạn. Đó là “cây ô-liêu” trong ảo tưởng bởi nghi thức Cơ-đốc-nhân
trong hội thánh cải chánh. Nhưng Kinh thánh nói rõ ràng, chính Đấng Christ là
cây nho thật, và Y-sơ-ra-ên là cây ô-liêu. Vì Đức Chúa Trời không bỏ dân Ngài,
dân tộc mà Ngài đã biết.
Thư Hê-bơ-rơ không được
tiếp nhận bởi hội thánh phương tây trong thời gian dài, bởi một lý do đặc biệt:
hội thánh muốn chiếm chổ của Y-sơ-ra-ên. Họ tiếp nhận tất cả mọi lời hứa mà Đức
Chúa Trời làm cho dân Y-sơ-ra-ên, và thuộc linh hóa chúng, sau đó áp dụng các lời
hứa này cho họ, và từ chối mục tiêu của Đức Chúa Trời cho quốc gia Y-sơ-ra-ên.
Với kết quả này, hội thánh trong những ngày đầu tiên chống nghịch với dân
Do-thái và bắt bớ họ. Vì thế khi nói rằng Đức Chúa Trời bỏ quốc gia Y-sơ-ra-ên
là một sai lầm đáng buồn. Tôi tin rằng thư tín này giúp ích cho sự hiểu biết của
chúng ta về lẽ thật lớn, một người Hê-bơ-rơ là người Hê-bơ-rơ, khi người ấy trở
thành Cơ-đốc-nhân, người ấy vẫn là người Hê-bơ-rơ. Khi một người trở thành con
cái Đức Chúa Trời, người ấy không thay đổi quốc tịch của mình, nhưng nó đem người
ấy vào trong thân thể của người tin nhận, mà chúng ta gọi là hội thánh. Ngày
nay Đức Chúa Trời đang kêu gọi người Do-thái và người ngoại trở thành một dân
cho danh của Ngài. Khi điều đó được thành tựu, Đức Chúa Trời sẽ đem hội thánh của
Ngài ra khỏi thế gian này, và Ngài sẽ thực hiện mục tiêu của Ngài với quốc gia
Y-sơ-ra-ên, thực hiện mọi lời hứa của Ngài với họ, và qua họ đến với thế giới
dân ngoại trong ngày đó. Tôi mang ơn bốn người giải nghĩa lời của Đức Chúa Trời
vì đã giúp chúng ta đến cái thềm nhảy vọt, vì thế chúng ta có thể nhảy vào nước
của Lời Chúa.
Tác giả con người
trong thư tín Hê-bơ-rơ luôn là vấn đề được bàn cải. Dầu rằng trong bản Kinh
thánh tiếng Anh Authorized Version có đề tựa “Thư của sứ
đồ Phao-lô gởi cho người Hê-bơ-rơ” nhưng vẫn còn vấn đề cho nghi vấn về tác giả.
Trong bản Kinh thánh tiếng Anh, Revised Version và các bản dịch sau này đính
chính và đơn giản nói rằng, Thư cho người Hê-bơ-rơ. Nếu các bạn biết về văn chương
của Kinh thánh, các bạn nhận thấy rằng không có sự đồng ý về ai là tác giả thư
Hê-bơ-rơ.
Mục sư McGee kể lại rằng,
Khi tôi còn là sinh viên của chủng viện, tôi đã viết một luận án về tác giả thư
Hê-bơ-rơ, và tôi cố gắng ủng hộ cho quan điểm nói rằng, sứ đồ Phao-lô là tác giả.
Khi tôi viết luận án này, tôi nghĩ tôi sẽ giải quyết được vấn đề khó khăn và thế
giới sẽ đồng ý rằng Phao-lô là tác giả thư Hê-bơ-rơ. Nhưng tôi thấy rằng ngày
nay có nhiều sự bất đồng về tác giả hơn trước khi tôi viết luận án. Cả John
Calvin và Martin Luther không chấp nhận Phao-lô là tác giả, cũng giống như nhiều
người khác trong quá khứ. Nhưng ở mặt khác nhiều người chấp nhận Phao-lô là tác
giả. Dầu vậy người nào là tác giả không phải là điều quan trọng, nhưng điều
quan trọng của thư Hê-bơ-rơ là nó được Đức Chúa Trời hà hơi, và trở thành một
phần trong Kinh thánh Tân ước.
Dầu không thể độc đoán
cho rằng Phao-lô là tác giả thư Hê-bơ-rơ, nhưng có nhiều bằng chứng cho rằng
Phao-lô là tác giả. Có cả bằng chứng từ bên trong và bên ngoài hổ trợ cho việc
Phao-lô là tác giả. Tác giả viết nói rằng, ông ở trong vòng xiềng xích. Hê-bơ-rơ
10:34 Vì anh em đã thương xót kẻ bị tù, và vui lòng chịu của cải mình bị cướp,
bởi biết mình có của cải quí hơn hằng còn luôn.
Thư này được viết từ Y-ta-li (Ý-đại-lợi)
và tác giả kết hiệp với Ti-mô-thê, Hê-bơ-rơ 13: 23-24: “Hãy biết rằng anh em
chúng ta là Ti-mô-thê đã được thả ra; nếu người sớm đến, tôi sẽ cùng người đi
thăm anh em. Hãy chào thăm mọi người dắt dẫn anh em và hết thảy các thánh đồ.
Các thánh đồ ở Y-ta-li gởi lời thăm anh em”. Chúng ta thấy rằng
có nhiều thư tín khác mà Phao-lô viết thường kết hợp với Ti-mô-thê trong lời
chào chăm, nhắn nhủ.
Trong ý nghĩ của tôi, Phi-e-rơ xác định
Phao-lô là tác giả, II Phi-e-rơ 3:15-16
“Lại phải nhìn biết rằng sự nhịn nhục
lâu dài của Chúa chúng ta cốt vì cứu chuộc anh em, cũng như Phao lô, anh rất
yêu dấu của chúng ta, đã đem sự khôn ngoan được ban cho mình mà viết thơ cho
anh em vậy. Ấy là điều người đã viết trong mọi bức thơ, nói về những sự đó, ở
trong có mấy khúc khó hiểu, mà những kẻ dốt nát và tin không quyết đem giải sai
ý nghĩa, cũng như họ giải sai về các phần Kinh Thánh khác, chuốc lấy sự hư mất
riêng về mình”.
Tôi tin rằng Phao-lô có lý do tốt để
thay đổi phương cách viết thư và không ghi tên tác giả trong thư tín Hê-bơ-rơ.
Tôi sẽ nhắc lại cho các bạn chú ý đến điều này khi chúng ta tìm hiểu thư tín
Hê-bơ-rơ.
Niên đại viết thư Hê-bơ-rơ
cũng quan trọng vì nó liên hệ đến vấn đề tác giả. Nhiều học giả cho rằng nó viết
sau năm 70 Sau Công Nguyên. Một số khác cho rằng nó được viết vào năm 85, vào một
số khác cho rằng nó viết trong thập niên 90 Sau Công Nguyên. Dầu vậy, khi các bạn
đọc thư tín này, các bạn tin rằng đền thờ Đức Chúa Trời tại Giê-ru-sa-lem vẫn
còn trong thời gian thư này được viết. Điều này có nghĩa rằng thư Hê-bơ-rơ viết
trước năm 70 Sau Công Nguyên. Vì hoàng đế Titus của La-mã tiêu diệt đền thờ năm
70 Sau Công Nguyên. Cho nên tôi tin rằng thư này viết bởi sứ đồ Phao-lô và được
viết trước năm 70 Sau Công Nguyên.
Ông Coleridge nói rằng,
thư Rô-ma tỏ bày những điều cần thiết cho đức tin Cơ-đốc, nhưng thư Hê-bơ-rơ tỏ
bày sự cao hơn của đức tin Cơ-đốc. Tư tưởng này trải dài trong thư tín Hê-bơ-rơ,
được diễn tả qua một từ ngữ so sánh “tốt hơn” mà nó xảy ra 13 lần.
Thư Hê-bơ-rơ nói cho chúng ta biết rằng luật pháp của Đức Chúa Trời là tốt
lành, nhưng ân điển trong Đấng Christ thì tốt hơn, và sự vinh hiển sẽ đến là điều
tốt nhất. Thư Hê-bơ-rơ trình bày điều tốt hơn. Từ ngữ “trọn vẹn” xảy ra 15 lần. Nó là bức thư mời gọi và thách
thức chúng ta. Cụm từ “xin chúng ta hãy..” xảy ra 13 lần.
Hai câu Kinh thánh mà
nó đưa chúng ta đến bước đường tốt hơn.
Hê-bơ-rơ 3:1: “Bởi cớ đó, hỡi anh em
thánh, là kẻ dự phần ơn trên trời gọi, hãy suy kỹ đến sứ giả và thầy tế lễ thượng
phẩm mà chúng ta tin theo, tức là Đức Chúa Jêsus”.
Hê-bơ-rơ 12:3: “Vậy, anh em hãy nghĩ đến
Đấng đã chịu sự đối nghịch của kẻ tội lỗi dường ấy, hầu cho khỏi bị mỏi mệt sờn
lòng”.
Đó chính là những gì mà chúng ta sẽ
học hỏi trong thư Hê-bơ-rơ. Chúng ta sẽ suy xét về Chúa Giê-xu Christ. Tôi nghĩ
đó là điều quan trọng mà mỗi Cơ-đốc-nhân có thể làm.
BỐ
CỤC THƯ HÊBƠRƠ
I- Đấng Christ tốt hơn nghi thức trong Cựu ước.
Đoạn
1-10 (Giáo lý)
A-Đấng
Christ cao trọng hơn tiên tri, Đoạn 1:1-3.
B-Đấng
Christ cao trọng hơn thiên sứ. Đoạn 1:4 - 2:18.
1-Thần
tánh của Đấng Christ, Đoạn 1:4- 14.
2-Nhân
tánh của Đấng Christ, Đoạn 2:1- 18.
Dấu hiệu
nguy hiểm thứ nhất: Sự thả trôi, Đoạn 2:1- 4
C-Đấng
Christ cao trọng hơn Môi-se, Đoạn 3:1- 4:2.
Dấu hiệu
nguy hiểm thứ nhì: Sự nghi ngờ. Đoạn 3:7- 4:2
Đ-Đấng
Christ cao trọng hơn Giô-suê, Đoạn 4:3- 13.
E-Đấng
Christ cao trọng hơn chức tễ lễ người Lê-vi, Đoạn 4:14- 7:28.
1-Thầy
tế lễ thượng phẩm của chúng ta, Đoạn 4:14- 16.
2-Định
nghĩa về Thầy tế lễ, Đoạn 5:1-10.
Dấu hiệu
nguy hiểm thứ ba: Chậm nghe, Đoạn 5:11-14.
Dấu hiệu
nguy hiểm thứ tư: Lìa bỏ, Đoạn 6:1- 20.
3-Đấng
Christ Thầy tế lễ thượng phẩm của chúng ta theo ngôi Mên-chi-xê-đéc. Đoạn 7:1-
28.
a-Đấng
Christ là Thầy tế lễ đời đời, Đoạn 7:1-3.
b-Đấng
Christ là Thầy tế lễ trọn vẹn, Đoạn 7:4-22.
c-Đấng
Christ trong thân vị thầy tế lễ đời đời và trọn vẹn. Đoạn 7:23- 28.
F-Đấng
Christ là Thầy tế lễ thượng phẩm của chúng ta phục vụ trong Nơi Thánh, tốt hơn
giao ước xây dựng trên các lời hứa. Đoạn 8:1-10:39.
1-Đền
tạm thật, Đoạn 8:1-5.
2-Giao
ước mới tốt hơn giao ước cũ, Đoạn 8:6-13.
3-Nơi
thánh mới tốt hơn Nơi thánh cũ, Đoạn 9:1-10.
4-Của
lễ cao trọng hơn, Đoạn 9:11-10:18
5-Sự
khích lệ, Đoạn 10:19-25.
Dấu hiệu
nguy hiểm thứ năm: Sự khinh chê, Đoạn 10:26-39.
II- Đấng
Christ đem đến lợi ích tốt hơn và công tác.
ĐOẠN
11-13. (Sự thực hành)
A-Đức
tin, Đoạn 11:1-40.
B-Hy vọng,
Đoạn 12:1- 29.1-Cuộc chạy đua của Cơ-đốc-nhân, Đoạn 12:1- 2.
2-Cơ-đốc-nhân
giờ đây đang ở trong cuộc thi và sự tranh chiến, Đoạn 12:3-14.
Dấu hiệu
nguy hiểm thứ sáu: Sự khước từ, Đoạn 12:15-29
C-Tình
yêu thương, đoạn 13:1- 25.
1-Đời
sống kín nhiệm của Cơ-đốc-nhân, Đoạn 13:1- 6.
2-Đời
sống xã hội của Cơ-đốc-nhân, Đoạn 13:7- 14.
3-Đời
sống thuộc linh của Cơ-đốc-nhân, Đoạn 13:15- 19.
4-Lời
chúc phước, Đoạn 13:20-25.
Phần đầu trong thư Hê-bơ-rơ nói đến
giáo lý. Mười đoạn đầu tỏ bày cho biết rằng Đấng Christ tốt hơn các nghi thức
trong Cựu ước. Và phần thứ nhì của thư tín nói đến việc thực hành, trình bày
cho chúng ta thấy rằng Đấng Christ đem đến nhiều lợi ích và công tác. Qua phương
cách này, chúng ta thấy là khuôn mẫu mà Phao-lô thường viết trong các thư khác.
Đó là phần đầu nói về giáo lý và phần thứ hai nói đến việc thực hành. Trong suy
nghĩ của tôi, có nhiều bằng chứng cho thấy Phao-lô là người viết thư tín Hê-bơ-rơ.
Dầu rằng tôi không độc đoán nói về
tác giả thư Hê-bơ-rơ, nhưng tôi có thể nói rằng chúng ta học hỏi lời của Đức
Chúa Trời mà Đức Thánh Linh ban cho chúng ta. Bởi vì Đức Thánh Linh là tác giả
thật của thư này, vì thế tác giả con người và niên đại của thư tín là điều thứ
nhì. Thư Hê-bơ-rơ là một thư quan trọng nhất chúng ta có trong Lời của Đức Chúa
Trời. Vì thế tôi thấy mình không xứng đáng để giới thiệu và ví sánh thư này,
tôi mượn lời của bốn người giải nghĩa Kinh thánh nổi tiếng để giới thiệu thư
tín Hê-bơ-rơ. Từ bốn quan điểm khác nhau, mỗi người nhấn mạnh đến một phương diện
trong thân vị của Đấng Christ. Do đó tôi có thể nhận lấy lời hứa của Chúa
Giê-xu khi Ngài nói rằng, khi nào Đức Thánh Linh sẽ đến Ngài sẽ dẫn chúng ta
vào mọi lẽ thật (Giăng 16:12-15)
Xin chúng ta giữ trong
tâm trí rằng, thư tín này được viết trực tiếp cho Cơ-đốc-nhân Hê-bơ-rơ, là những
người đang đứng giữa hai thời kỳ lớn. Và thời kỳ luật pháp Môi-se đang kết
thúc. (Xin quý vị lưu ý điều này, trong khi tìm hiểu thư Hê-bơ-rơ, tôi dùng nhiều
lần đến từ ngữ “luật pháp”, xin quý vị hiểu rằng
tôi muốn nói về luật pháp mà Đức Chúa Trời ban cho Môi-se trước đây).
Việc dâng tế lễ trong đền
thờ Đức Chúa Trời trước đây có nhiều ý nghĩa, nhưng giờ đây không còn ý nghĩa nữa.
Những gì Đức Chúa Trời đòi hỏi trước đây, giờ đây trở thành tội lỗi, nếu như người
tin nhận thực hành, và thư tín này nói rõ cho chúng ta. Thư tín Hê-bơ-rơ này được
giảng cho người Cơ-đốc-nhân Hê-bơ-rơ, dầu rằng sự dạy dỗ của thư tín này cũng
cho mọi người tin nhận Chúa của mọi chủng tộc, thuộc mọi thời đại. Nó cũng rất
có ý nghĩa cho các bạn và tôi ngày hôm nay. Dầu vậy, chúng ta cần giữ trong tâm
trí rằng, đọc giả nhận thư đầu tiên là người Hê-bơ-rơ (người Do-thái).
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét